Mołdawia została partnerem stowarzyszonym Inicjatywy Trójmorza podczas szczytu w Bukareszcie w dniach 6–7 września 2023 r. Dzięki temu rozszerzeniu zrobiła kolejny krok w kierunku integracji europejskiej. Powstaje jednak pytanie, jakie są szanse na dołączenie do Inicjatywy Trójmorza w charakterze członka.

Pierwsze owoce współpracy

Mołdawia zawarła pogłębioną i kompleksową strefę wolnego handlu (DCFTA) z Unią Europejską w dniu 1 lipca 2016 r. po długim procesie negocjacji. Umowa ta stała się częścią Partnerstwa Wschodniego UE, którego celem jest zacieśnienie więzi gospodarczych i politycznych z krajami Europy Wschodniej.

Istotnym elementem porozumienia jest stopniowe obniżanie lub eliminowanie ceł w celu ułatwienia handlu. Umożliwiło to mołdawskim produktom i usługom łatwiejszy dostęp do rynku europejskiego. Porozumienie zachęciło Mołdowę do dalszego wdrażania reform, w szczególności dostosowania ustawodawstwa krajowego i UE. Chociaż motywację tę można również powiązać konkretnie z rozwojem działań podjętych w obszarze zarządzania, niemniej jednak położyła ona podwaliny pod rozszerzenie UE i Inicjatywy Trójmorza.

Nie ma spokoju na froncie wschodnim

Po zawarciu DCFTA w 2016 r. Mołdawia kilkakrotnie wyrażała chęć uczestniczenia w procesie integracji w Europie i chęć zacieśnienia współpracy. Kraj wyraził gotowość do przystąpienia do Inicjatywy Trójmorza w 2020 r. i 3 marca 2022 r. złożył wniosek o członkostwo w UE. Na posiedzeniu Rady Europejskiej w dniach 23 i 24 czerwca 2022 r. stwierdzono, że Mołdawia i jej obywatele należą do UE i przyznano temu krajowi status kandydata wspólnie z Ukrainą. Uwzględniła także wniosek Mołdawii o członkostwo. Jednocześnie zastrzegł, że Komisja będzie zezwalać na dalsze etapy procesu akcesyjnego pod warunkiem spełnienia warunków określonych w jej opiniach dotyczących poszczególnych wniosków o członkostwo. Dlatego dopóki nie zostaną spełnione wszystkie warunki, nie będzie postępu na drodze do akcesji. W wyniku negocjacji Rada Europejska 23 czerwca 2022 r. przyznała Mołdawii status kraju kandydującego do UE. Podczas szczytu w Bukareszcie w dniach 6–7 września 2023 r. kraj ten został partnerem stowarzyszonym Inicjatywy Trójmorza.

Perspektywy Mołdawii we współpracy

Choć Mołdawia poczyniła i czyni obiecujące kroki w kierunku członkostwa w UE i Inicjatywie Trójmorza, perspektywy przystąpienia tego kraju do tego formatu w najbliższej przyszłości są wątpliwe. Wyniki są różne, ale takie same są źródła problemów. W tym celu warto spojrzeć na przykład walki Mołdawii z korupcją.

Korupcja stanowi poważny problem od czasu uzyskania przez kraj niepodległości w 1991 r. Od tego czasu Mołdawia zwiększyła roczny budżet swoich instytucji antykorupcyjnych, ustanowiła politykę antykorupcyjną na lata 2017–2023 i stała się członkiem wielu międzynarodowych organizacji antykorupcyjnych konwencje, takie jak Konwencja Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji (UNCAC). Według pomiarów Transparency International wskaźnik korupcji w kraju znacznie się poprawił: w 2020 r., ubiegając się o członkostwo w Inicjatywie Trójmorza, Mołdawia zajmowała 115. miejsce na 180 krajów, a do 2023 r. awansowała na 76. miejsce. W poprzednich latach ranking awansował stosunkowo nieznacznie. Oczywiste jest, że od czasu zamiaru przystąpienia nastąpiła stała i znacząca poprawa, jednak ranking nadal nie jest korzystny.

Podsumowując, można stwierdzić, że przystąpienie Mołdawii do UE i Inicjatywy Trójmorza to nie tylko chęć zacieśnienia więzi, ale także chęć stania się integralną częścią Wspólnot Europejskich. Warto zatem założyć, że po wejściu do Unii Europejskiej kraj prawdopodobnie przystąpi do Inicjatywy Trójmorza.