Rumunia stała się członkiem Unii Europejskiej prawie 3 lata później niż Polska, bo z dniem 1 stycznia 2007 r. W oczach przeciętnego Polaka długo pozostawała krajem postkomunistycznym, niedocenionym, właściwie mało znanym. Po wejściu do Unii Europejskiej Polacy wykazywali większą chęć, by eksplorować kraje Europy Zachodniej niż poznawać kraj bohatera powieści Drakula autorstwa irlandzkiego pisarza Brama Stokera. Na szczęście, sytuacja ta zmieniła się (z pewnością przyczyniła się do tego wciąż poszerzana siatka połączeń lotniczych z wielu miast polskich do miast rumuńskich), Polacy podróżują do Rumunii, która jako kraina geograficzna ma wiele do zaoferowania turystom. Ten położony nad Morzem Czarnym kraj stanowi bowiem naturalny pomost pomiędzy Europą a szeroko rozumianym Bliskim Wschodem. Rumunia położona jest częściowo na Półwyspie Bałkańskim, co nie pozostaje bez znaczenia, jeśli chodzi o charakterystykę tego państwa w kontekście historyczno – kulturowym (przejawem tego jest na przykład wieloetniczność Rumunii).

Rumunia, będąc jednym z najbiedniejszych krajów Unii Europejskiej, od roku 2010 notuje corocznie solidny, ale i stabilny wzrost gospodarczy zachęcając różnymi formami preferencji podatkowych do prowadzenia inwestycji na terenie Rumunii przez inwestorów rodzimych, ale i zagranicznych. Sektory przemysłowe, które odgrywają największą rolę dla gospodarki Rumunii, a tym samym są najbardziej interesujące dla przedsiębiorców, to w szczególności przemysł motoryzacyjny, petrochemiczny, spożywczy, petrochemiczny oraz włókiennictwo. Nie można również pominąć faktu, że Rumunia posiada bogate złoża surowców naturalnych, w tym ropę naftową i gaz ziemny, które w dużej mierze zaspokajają potrzebny rumuńskiej gospodarki. Co ciekawe, Rumunia jest niezależna energetycznie, a wytworzoną nadwyżkę prądu eksportuje, co w obliczu kryzysu energetycznego nawet zachodnich państw europejskich zwiększa jej atrakcyjność inwestycyjną. Duża część wytworzonej energii elektrycznej pochodzi z hydroelektrowni oraz z elektrowni jądrowej, natomiast pozostałe zasoby energetyczne pozyskiwane są z elektrociepłowni na ropę naftową lub węgiel.

Sytuacja na rynku pracy w Rumunii jest stabilna, stopa bezrobocia w kraju w roku 2022 wynosiła 5,9 % (dla porównania w Polsce 2,9 %, a przykładowo w Hiszpanii 12,9%). Natomiast znaczący odsetek ludzi znajduje się na granicy ubóstwa lub wykluczenia społecznego, bo aż 34,4 % w roku 2022 (dla porównania w Polsce ten odsetek wynosi 15,9%, a w Hiszpanii 26%). Zapewne wynika to z jednej strony z wysokości płacy minimalnej (jedna z najniższych w Europie, w II kwartale 2022 w kwocie 604,4 euro), ale i napływu uchodźców.

Rumunia dążąc do zwiększenia atrakcyjności swojego kraju w oczach zagranicznych inwestorów, chcąc jednocześnie nakłonić rodzimych przedsiębiorców do inwestowania kapitału i prowadzenia działalności w kraju, stworzyła zachęty w postaci atrakcyjnych form opodatkowania dla różnego typu spółek prawa handlowego, ale także dla jednoosobowych działalności gospodarczych.

Szczególnie interesujące warunki oraz preferencyjną stawkę opodatkowania przychodu w wysokości 1 % oferuje forma mikro spółki z o.o. Ale jakie warunki muszą być spełnione, by spółka mogła rozliczać podatek od przychodu w tej ulgowej stawce? Spółka taka musi m.in:

1) posiadać co najmniej 1 pracownika zatrudnionego na pełen etat (warunek uznaje się również za spełniony w przypadku zatrudniania na umowę zlecenia przy założeniu, że miesięczne wynagrodzenie z tego tytułu wynosi co najmniej równowartość płacy minimalnej lub jeśli spółka zawarła z kilkoma pracownikami umowy w niepełnym wymiarze godzin, tak by łącznie było to równe co najmniej jednemu etatowi)

2) roczny obrót przedsiębiorstwa nie może przekraczać 500 000 euro

3) liczba mikroprzedsiębiorstw, w których dana osoba może posiadać więcej niż 25% kapitału zakładowego lub praw głosu, jest ograniczona do 3

4) 80% przychodów musi pochodzić z usług innych niż usługi doradcze i zarządcze

Spółka nie będzie mogła zostać objęta reżimem mikroprzedsiębiorstwa, jeśli prowadzi działalność w następujących sektorach:

· bankowości

· ubezpieczeń i reasekuracji lub rynku kapitałowego

· hazardu

· poszukiwaniu, zagospodarowaniu, eksploatacji złóż ropy naftowej i gazu ziemnego

Jak twierdzi adwokat Cristian Darie z kancelarii Darie, Manea & Associates z Bukaresztu (prowadzącej również portal rolegal.com) mikrospółkę jako formę działalności przedsiębiorstwa wybiera ok. 99 % klientów kancelarii, zapewne z uwagi na preferencje podatkowe, które są najatrakcyjniejsze w Europie. Jedyne zagrożenie dla mikrospółki, które dostrzega mecenas Darie, to ryzyko, że w przyszłości rząd Rumunii z powodu nacisku Unii Europejskiej zrezygnuje z tej jakże opłacalnej dla przedsiębiorców formy opodatkowania przychodu, poza tym taka forma działalności nie jest objęta szczególnym ryzykiem.

Opierając się na opinii kolejnego praktyka, Szymona Ziemby, prowadzącego firmę consultingową w Rumunii oraz założyciela portalu CompanyRomania.com: „Rumunia oferuje najkorzystniejsze podatkowo środowisko dla małych przedsiębiorców osiągających przychód do 500 000 euro rocznie lub parokrotność tej kwoty. Nie jest zatem niczym zaskakującym, iż Rumunia przyciąga wielu przedsiębiorców, szczególnie z branży IT i usług online. To czego często szukają polscy przedsiębiorcy w Rumunii to święty spokój od polskich urzędów, biurokracji, skomplikowanego i ciągle zmieniającego się prawa. W Rumunii mogą skupić się na tym co lubią robić najbardziej – na działalności operacyjnej i rozwoju firmy. Motywacje do otwarcia firmy są często złożone, około 1/5 nowo zakładanych firm przez Polaków służy typowo rozwojowi średniej już wielkości polskiej firmy. Rumunia potrafi przyciągać też gigantów, ale nie tych z Polski. Przykładowo zakładaliśmy firmę dla szejków z Dubaju w celu handlu produktami rolnymi drogą morską, gdzie roczne obroty wynoszą kilkaset milionów euro. Ryzyko prowadzenia biznesu w Rumunii oceniam jako niższe niż w Polsce ze względu na stabilność prawa, dużo prostsze zasady prowadzenia działalności i niższe opodatkowanie. Obszar, w którym ryzyko oceniamy jako wyższe w Rumunii to defraudacje ze strony rumuńskich pracowników, co wynika najczęściej z braku należytej kontroli pracowników przez właścicieli firmy.”

Z powyższego wynika, że rząd rumuński w zakresie polityki fiskalnej państwa być może zaryzykował, gdyż postawił na maksymalne obniżenie podatków dla przedsiębiorców, jednakże wydaje się, że działanie to przyniosło oczekiwany efekt, a Rumunia stała się państwem atrakcyjnym dla inwestorów zagranicznych, natomiast przedsiębiorcy rodzimi mogą rozwijać swoje przedsiębiorstwa w sprzyjających warunkach, bez ryzyka, że daniny publiczne nie staną się nadmiernym obciążeniem już na samym początku prowadzenia firmy. Te probiznesowe rozwiązania z pewnością przyczyniły się do utrzymującego się wzrostu gospodarczego Rumunii.

Adwokat Anna Niedźwiecka, Colectiva Centrum Inicjatyw Społecznych i Prawnych

Źródła:

https://ec.europa.eu/eurostat/cache/countryfacts/

https://www.macrotrends.net/countries/ROU/romania/economic-growth-rate

https://pl.wikipedia.org/wiki/Gospodarka_Rumunii

https://rolegal.com/company-formation-romania.html

rekinfinansow.pl/warto-zalozyc-firma-rumunia/

Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030